Мин, Неустроева Евдокия Алексеевна, 1930 сыллаахха кулун тутар 10 күнүгэр Табаҕа Тараҕай нэһилиэгэр биэс оҕолоох ыалга күн сирин көрбүтүм, билигин соҕотох эрэ хааллым. Сэрии мин 11 сааспар саҕаламмыта, снарядтар Саха сиригэр тиийбэтэхтэрин да иһин, сэрии хас биирдии дьиэни, ыалы таарыйбыта – ити барыта кураанах ыскааптарга, улахан дьон сылайбыт сирэйдэригэр, фронтан туппут сэдэх суруктарга көстөрө-биллэрэ. Ол кэмнэргэ эдьиийбэр Хоборооско олорбуппут, сэрии саҕаланыытыттан дьиэ кэргэммит улахан уларыйыылары көрсүбүтэ, туох да ас суох, аччык сылдьыбат гына, тириини ууга илитэн, уокка сылытан баран сиир этибит, билигин санаатахпына сүрэҕим ыалдьар. Аччык санаа ханна баҕарар баара: салгыҥҥа, тылга, дьон хараҕар – хотугу тоҥуу курдук биллэр буолбута.
Аҕам Степанов Алексей Петрович диэн этэ, сылгыһыт, биригэдьиир. Сарсыарда эрдэ күн саҥардыы түннүктэр тоҥууларын тыытан эрдэҕинэ, эрдэ туран үлэлии барарын өйдүүбүн. Кытаанах эрээри үтүө санаалаах киһи этэ. Биригэдьиир буолан, биһиэхэ элбэх дьон бурдук көрдүү кэлэрэ, ону кини хантан эрэ булан, хомуйан, кыра мөһөөччүккэ биэрэр этэ, дьон үөрэн-көтөн оҕолоругар кыра лэппиэскэ дуу, хааһы дуу астаары ыксаан бараллара. Эт суох, хантан эрэ өлбүт сылгыны-сүөһүнү үтэн баран, уот оттон сиир этилэр. Аны туран ол сыллар сайын куйаас да куйаас буолар этэ, бары дэлби итииттэн сылайан, сэниэтэ суох дьон хаама сылдьаллара харахпар бу көстөр. Кыһыныгар маспыт суох буолан тыаттан баран мутук хомуйан оһохпутун буруолатар этибит. Оччолорго улахан дьон бары күүстээх, тулуурдаах, аан дойдуну барытын санныларыгар тутан олорор курдук этилэр. Оттон мин, кыра кыысчаан, аҕам диэки көрөн, туох да алдьархай тахсыа суоҕун итэҕэйэ саныырым. Ити курдук 4 ыарахан да ыарахан сыллар ааспыттара.
Төһө да эрэйи-муҥу көрбүппүтүн иһин, эрэлбитин сүтэрбэтэхпит. Күн аайы эйэлээх күн кэлиэ диэн итэҕэллээхтик олорбуппут. Бу сонун биһиги дэриэбинэбитигэр тиийбитигэр, салгын даҕаны атын буолбута – олохпут сырдыгынан, көҥүл тыынынан, дьолунан туолбута. Эдьиийим Хобороос дьиэҕэ сүүрэн киирэн эппитэ: «Кыайдыбыт! Кыайдыбыт! Алаадьы астыахпыт!» – дьэ ол күн ас астанан, эт буһаран. Хантан эт булбута буолуой эдьиийим, билбит суох... Биһиги, оҕолор барахсаттар, аһы көрөн барытын сиэхпитин баҕарбыппыт, эдьиийбит: «Наһаа элбэҕи аһааман, оһоҕоскут бааллыа», – диэбитэ. Оҕолор ону истиэхпит дуо? Билигин санаатахпына аҕабыт, эдьиийбит баар буоланнар ол кэмнэри тулуйбут эбиппит.
Билигин оҕо сааспын ахтан-санаан аастахпына, ол сыллар биһигини күүстээх оҥорбуттара. Хас биирдии күнү сыаналыырга, аан дойдуну харыстыырга, үөһээ эйэлээх халлааҥҥа махтанарга үөрэппиттэрэ. Билиҥҥи эдэр ыччакка баҕарыам этэ эйэлээх олоҕу, сэмэй, сиэрдээх-туомнаах дьон буолан улаатаргытыгар.
